Dana 10. oktobra 2019. navršava se jedanaest godina rada u Domu zdravlja u Bijeljini.

Centar za zaštitu mentalnog zdravlja (CMZ) je pri Domu zdravlja u Bijeljini! Centar za zaštitu mentalnog zdravlja je važna karika u lancu ukupne prevencije, tretmana i rehabilitacije u mentalnom zadravlja (SZO). Centar za zaštitu mentalnog zdravlje u Bijeljini podaruje i više iskustava, kompletnije edukacije i uz obimniji repertoar u pružanju usluga u svakodnevnom radu, osim entuzijazma, i zbog toga što smo jedina Institucija sa kompletnim organizovanjem zašttite mentalnog zdravlja u ovom kraju i konačno "kuća sa dovoljno dobrih terapijskih rezultata, koji se ostavaruju neprekindno"!.

Centar za zaštitu mentalnog zdravlja (CMZ) sada pokazuje elemente integrisane Institucije, kako u lokalnoj zajednici, tako i u vezi, kontaktima i saradnjom sa drugim granama medicine u Domu zdravlja u Bijeljini! Jedanaest godina rada u Centru za zaštitu mentalnog zdravlja, je period u kome je nastavljeno progresivnije, organizovanije, kvalitetnije i osmišljenije aktivnosti gotovo u svakom pogledu.

U prethodnog godini su mentalna oboljenja i poremećaji ponašanja u stalnom porastu i pokazuju neprestano veću incidenciju i prevalenciju oboljenja. Porast broja oboljelih i pojavljivanje novih oboljenja traži novo veće stručno i humanitarno angažovanje. Mentalni poremećaji su u „psihijatriji u zajednici" i sve je bitnija najšira podrška društvene zajednice, domaćih i stranih društvenih faktora, koji su prevashodno benevolenti za pomoć bolesnicima sa oštećenjem mentalnog zdravlja...

Centar za mentalno zdravlje pri Domu zdravlja u Bijeljina radi upravo kao sjedište subregiona i dalje sa najvećom imigracijom u Bosni i Hercegovini (BiH). Mentalno zdravlje je ugroženo i dodatnim poplavama u 2014. godini a posebno izraženom  pauperizacijom -  bijedom i siromaštvom. (Novaković M, 2014).

U ovdašnjem CMZ svakodnevno se klijentima, korisnicima usluga, pristupa gotovo uvjek i u cjelosti multi-disciplinarno, tako da su u dijagnostici, tretmanu, rasocijalizaciji i evaluaciji terapijskih efekata uključeni svi članovi tima: psihijatar ili neuropsihijatar, klinički psiholog, defektolog, O - R terapeut, kao i medicinski tehničari. Angažovanje ovog kadra je stalno.

Pristup pružanja usluga u zajednici je u funkciji globalnog "Zdravlje za sve".

Principi u radu CMZ se se nisu promjenili , ali su poboljšani u sledećoj formi:

- Promocija mentalnog zdravlja kroz učešće u medijima..

- Prevencija mentalnih poremećaja,

- Liječenje mentalnih poremećaja,

- Neprestane edukacije,

 

KADROVI:

Centar je ima višegodišnje kadrove za rad u CMZ, a sada ima i nove dobro uhodane  kadrove:

Andrijana Kovač - diplomirani defektolog, logoped;

Anđela Borovina . diplomirani psiholog;

Jefimija Marković- socijalni radnik (penzionisana);

Bojan Radlović - kao medicinski tehničar.

 

ORGANIZACIJA RADA I USLUGA U CMZ

- Individualni rad i ipak dominatan, iako je glavna tendencija da se u CMZ protektuje grupna terapija i sve tehnike koje odslikavaju psihijatriju u zajednici...

- svakodnevno inoviranje dijagnostičkih i terapijskih  procedura se obavljaju timski po najnovijim principima kliničke psihologije i psihijatrije i pri tome se koriste u značajnoj mjeri (neophodno je) nalazi somatskih ispitivanja. U medikamentoznom pogledu se koriste najnoviji algoritmi pri tretmanu mentalnih poremećaja i poremećaja ponašanja i postižu se zavidni rezultatit.

- Grupna terapija: anksioznih, paničnih, PTSP-om sa trajnim promjenama ličnosti, psihotičnih, depresivnih, suicidalnih poremećaja i bolesti zavisnosti (alkoholizam, narkomanija)...

- SAVJETOVALIŠTA, u kojima su uključeni svi članovi tima CMZ:

-  SAVJETOVALIŠTA ZA DJECU I MLADE,

-  SAVJETOVALIŠTE ZA RODITELJE I PRATIOCE

- SAVJETOVALIŠTE ZA OSOBE SA TEŠKIM MENTALNIM  POREMEĆAJIMA I ČLANOVA NJIHOVIH PORODICA,

-  SAVJETOVALIŠTA ZA BOLESTI ZAVISNOSTI I ČLANOVE PORODICE OSOBA SA OVIM POREMEĆAJEM,

- SAVJETOVALIŠTE ZA MOŽDANI SINDROM- PSIHOGERIJATRIJSKO SAVJETOVALIŠTE,

- SAVJETOVALIŠTE ZA DJECU I PRATIOCE (STARATELJE) SA PROBLEMIMA U PONAŠANJU,

- SAVJETOVALIŠTE ZA ŽRTVE NASILJA,

TERAPIJSKE TEHNIKE:

- O-R TERAPIJA je sada u intenziviranoj formi sa formiranjem više grupa. Inoviranjem novih terapijskih tehnika se  ide i na bolje aktiviranje ranijih grupa (ili dijelova grupe) kao i formiranje novih grupa sa radno-okupacionom terapijom, koja je ponekad lijek izbora u ukupnom tretmanu...

- SOCIOTERAPIJSKI I DEFEKTOLOŠKI

Socioterapijski i defektološki tretman je i dalje u dobro fundiranoj funkcionalnosti i redovna je i kompletnija saradnja sa Institucijama sa kojima Centar za zaštitu mentalnog zdravlja  ima potpisan protokol o saradnji: Opština Bijeljina, KPZ Bijeljina, MUP Bijeljina, Osnovni sud Bijeljina, Klinika za psihijatriju Banja Luka, Psihijatrijska bolnica Sokolac, Udruženje žena - Lara, Udruženje žena sa invaliditetom - Impuls, Omladinski centar Bijeljina, Boračka organizacija Bijeljina, Centar za socijalni rad Bijeljina, JZU Opšta bolnica „Sveti Vračevi" u Bijeljini, Opšta bolnica „Sv Apostol Luka" u Doboju, JZU za hronične mentalne bolesnike Modriča i druge Institucije (u Prijedoru, Višegradu) !!!

I dalje se kao i ranije i u prethodnoj godini se pojavljuje značajno više organizacija i udruženja iz Bosne i Hercegovine nevladinih i pod pokroviteljstvom UNICEF-a i UNHCR-a, koja provode različite projekte u zaštite mentalnog zdravlja, kao dio produžene podrške i  korisnicima i pružaocima usluga u cilju boljeg aktuelnog mentalnog zdravlja, kao i dominatno bolje integracije u socijalnu sredinu...

EDUKACIJE

Edukacije su uobičajen i obavezan rad u CMZ. Zaposleni u Centru za zaštitu mentalnog zdravlja su članovi tima koji su imali edukacije organizovane još od 1997. godine pod pokro-viteljstvom WHO - HAELT NET SWEBIH-a, UNICEF-a, UNHCR-a, a programe su pro-vodili univerzitetski profesori iz IMZ Beograd, VMA Beograd, Italije, Francuske, Švedske, koje praktično i dalje traju u raznim vidovima..

U svrhu unapređenja kvaliteta rada provodimo interne edukacije u okviru CMZ-a, DZ-Bijeljina kao i edukacije u vidu prisustva i učešća na različitim stručnim skupovima (kongresima) - Beograd, Beč, Solun, Prag, Banja Luka, Tuzla, Bijeljina i učešće u edukacijama u ranije u organizaciji CESVI, a sada i u pripremama za sledeće kongrese...

Prof dr sci Milan Novaković i Prim dr Vesna Despotović su završili edukacije za ocjenjivače u iz oblasti akreditacije Centara za mentalno zdravlje.

Osim pomenutih imali smo u prethodnoj godini i više predavanja Prof. Milana Novakovića, i Prim. dr Vesne Despotović.

Na sajmu zdravlja imao je predavanje i Dr. O. Grubač.

Bilo je više gostovanja u sredstvima informisanja kao i u različitim programima i terminima. U Centar posjeduje vrlo aktivan mobilni tim u svom radu. Mobilni tim je stalno angažovan da bi korisnicima usluga u CMZ-u svakim danom sve više bila pokrivena i lica koja zbog teškog zdravstvenog ili lošeg ekonomskog stanja, nisu u mogućnosti da redovno dolaze u CMZ radi aplikovanja terapije... Taj broj intervencija se povećava, jer se javlja veći broj osoba koje nemaju dobru porodičnu podršku a imaju trajna i definitivna oštećenja mentalnog zdravlja (mentalne retradacije, demencije)...

"Tretman u društvenoj zajednici" je u stalnoj progresiji i broj bolnički lečenih pacijenata je u prethodnoj godini u neznanom povećanu iz istih razloga: slabe porodične podrške...

Uključeni smo u programe:

-       Zaštita od nasilja u porodici,

-       Maloljetnička delikvencija - maloljetnici u sukobu sa zakonom,

-       Penološka sekcija regionalnog nivoa,

-       Načelnik CMZ, Prim. dr sc Milan Novaković je redovni profesor Medicinskog fakulteta u Foči, Istočno Sarajevo, mentror iz psihijatrije za više specijalizanata, predavač u Domu zdravlja u Bijeljini za ljekare na specijalizaciji iz porodične medicine, što nam praktično svakodnevno omogućava kontinuiranu internu i eksternu edukaciju, razmjenu iskustava i sl...

- Prim Dr Vesna Depotović, psihijatar je prije 3. godine postala primarijus nakon 18. godina specijalitičkog staža u psihijatriji i preko 30-ak objavljenih stručnih radova...

- Dr Oleg Grubač radi kao psihijatar, sa svim aktivnostima koje to podrazumjevaju u CMZ-u i dobrim „uklapanjem u ideju i suštinu psihijatrije u zajednici (angažovanje na terenu, korištenje medijskih sredstava radi promocije mentalno zdravlja"...

Reakreditacija je najavljena za 2019. godinu i biće dobro organizovana a od u međuvremenu smo imali više supervizija u koja je rad u Centru za zaštitu mentalnog zdravlja ocijenjen najvišom ocjenom...

Do sada smo ostvarili i niz novih edukativnih aplikacija:

- Praktična akreditacija CMZ (Prof dr. Milan Novaković i Prim. dr Vesna Despotović)...

- Stalna edukacija ljekara na specijalizaciji, ljekarskom stažu i edukacija ljekara iz porodične medicine u Edukativnom Centru Doma zdravlja u Bijeljini...

- Trening za multidisciplinrne timove Centara za mentalno zdravlje iz koordinisane brige , II faza;

-  Aktivnosti u Projektima sa više organizacija u domaćim i inostanim okolnostima...   

- Projekt Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite: Projekt XY su i praktično preuzele Institucije Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite Vlade RS!

- Projekat: Koordinisana briga, kao Projekat pod pokroviteljstrvom Ministarstva zdravlja Vlade Republike Srpske, koji je praktično u toku...

- Projekt: Podrška trajnim rješenjima Revidirane strategije za proviođenje aneksa VII Dejtonskog mirovnog sporazima" projekt UNHCR, finasiranje iz EU,

- Projekt: Unapređenje usluga za djecu sa smetnjama u razvoju i njihove roditelje putem edu-kativnih radionica i savjetodavnih usluga pri Centru za fizikalnu rehabilitaciju u Domu zdrav-lja, uz koordinaciju CZR i mjesnih zajednica, sa osvrtom na naseljena lica i povratnike". Usmjereni projekt u okviru prethodno navedenog opšteg projekta UNHCR-A...

- Projekt: „Osiguranje pristupa pravdi za svjedoke/žrtve kroz jačanje postojećih i uspostavljanje novih mreža u BiH" - Projekt Delegacije EU u BiH, u saradnji sa UG „Viva žene" Tuzla, UG „Medica" Zenica, fondacija Udružene žene Banja Luka i Agencije za saradnju i edukaciju ACED, Banja Luka.

- Projekt: Osiguranje pristupa pravdi za svjedoke/žrtve kroz jačanje postojećih novih mreža u Bosni i Hercegovini, septembar 2015. godine pa nadalje u Etno selo, Stanišić kod Bijeljine, ispred Centra za mentalno zdravlje, Doma zdravlja u Bijeljini učestvovao  je: Dr Oleg Grubač (psihijatar)...

- Projekt: Koordinator: Zorica Nasković: Međunarodna organzicija za migracije:,Program psihosocijalne pomoći stanovništvu ugroženom poplavama Bijeljina, Ugljevik i Lopare u vremenu od juna 2014. godine pa nadalje... Nakon rada na terenu organizovan je njihov rad u sektorskim ambulantama na teritoriji SO Bijeljina, gdje je nastavljena da se pruža invidualna pomoć, što je dalo dobre rezultate i pozitivan odjek kod stanovništva i omogućilo bolji pristup pacijentima od mentalnih oboljenja... Direktni  učesnici u radu na terenu: Marjana Đorđić i Snežana Kašiković!!!

Projekt: (NGO „WORLD FOR BALKANS IN EUROPE") „Kampanja jačanja svijesti mladih o štetnosti pušenja, 2009. godine podržan od strane Ministarstva porodice, omladine i sporta u RS, sa ciljem jačanja svijesti o štetnosti pušenja je praktično završen (mentor Prof. M. Novaković)!

Projekt: (NGO „WORLD FOR BALKANS IN EUROPE") „Prevencija alkoholizma kod učenika srednjih škola u Bijeljini podržan od strane SO Bijeljina je praktično završen (mentor Prof M. Novaković);

Projekt: (NGO „WORLD FOR BALKANS IN EUROPE") Prevencija bolesti zavisnosti „Mladih, kockanje klađenje", Podržan od strane Administrativne službe SO Bijeljina je okončan (mentor Prof M. Novaković).

Projekat (NGO„WORLD FOR BALKANS IN EUROPE") „Štetni uticaji interneta na djecu, podržan od strane SO Bijeljina 2012.godine u toku je okončan (mentor Prof M. Novaković),

Projekt (NGO „WORLD FOR BALKANS IN EUROPE") „Prevencija štetnih uticaja intenet na djecu podržana od SO Bijeljina je u toku je okončan (mentor Prof M. Novaković).

Akademska djelatnost u prethodnoj godini i u pripremi za 2019.godinu:

Novaković M. Suicidalni aspekti, danas. Festival zdravlkja i zdravog načina živita u Bijeljini, septembar 2019.

Novaković M, Kulić M, Despotović V. i sar. Sucidalni ekvivalenti na dijalizi, 5. Kongres doktora medicine u Republici Srpskoj, novembar 2017. godine..

Novaković M.  Samoubistvo kao urgentno stanje, 4. Kongres Udruženja psihijatara u BiH, , novembar 2017. godine..

Novaković M, Novaković R, Dakić Z, Despotović V. i sar. Uticaj porodičnih i psiho-patoloških faktora na silovanja, Biomedicinska istraživanja, Vol 3, No 2, 2016.

Novaković M i Nera Zivlak-Radlović: Bolesti zavisnosti u rebublici Srpskoj, (u knjizi) Bolesti zavisnosti urdnmik I. Dimitrijević, Beograd, 2016.

Novaković M, Stojaković M, Jovanović D, i sar. Psymedica Vol 4, N0 1-2,  Importance of menthal disorders in victimization, Banja Luka 2013,

Novaković M. Porodica i psihopatologija, Peti forum, Udruženja penologa Bijeljina,2015. g,

Novaković M, Đukić-Dejanović S, Joana-Marić Burmazević et all. Alcocholic and post-operative delirium: a case -control study, Psychiatria Danubina, 2015, vol 27 No1, pp 90-96;